Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2008

Η αυθεντική ματιά του έρωτα

Οι άνθρωποι λες και δεν ξέρουν πια να αγαπιούνται. Ξέχασαν την τέχνη της αγάπης κυνηγώντας το χρήμα, θέσεις, επιτυχίες. Λησμόνησαν τον έρωτα, παρασυρμένοι από το μαυλιστικό τραγούδι των σειρήνων του τεχνολογικού πολιτισμού. Και είμαστε σε αδιέξοδο.
Πρέπει να μάθουμε να αγαπάμε από την αρχή. Ολοκληρωμένα. Μάθαμε να κάνουμε σεξ, ή έτσι νομίζουμε. Ας μάθουμε και να αγαπάμε.
Ο έρωτας είναι γυιός του Πλούτου και της Πενίας, θνητής και αθανάτου, ούτε πλούσιος, ούτε πτωχός.
Εμείς αντίθετα, τον έρωτα τον ντύσαμε με ακριβά φανταχτερά ρούχα, τον βάλαμε να κοιμηθεί σε ορθοπεδικά στρώματα. Τον κάναμε δειλό, του αφαιρέσαμε τη γοητεία του ή τον έχουμε αγαλματάκι να στολίζει κάποια γωνιά του σαλονιού μας.
Ο έρωτας είναι και πόνος. Σε κάνει να συνειδητοποιείς τα όριά σου, να βλέπεις πως είσαι ελλιπής, πεπερασμένος. Είναι όμως ευτυχία και δημιουργία, γιατί σε ωθεί να τα ξεπεράσεις αυτά τα όρια και να γίνεις ολοκληρωμένος, τελειωμένος, αθάνατος.
Εμείς τον πόνο τον στενέψαμε στα μέτρα ενός αισθηματικού ρομάντσου και τη μέθη της χαράς του τη μασκαρέψαμε με τα χάχανα των συναναστροφών.
Το πρώτο κοίταγμα δύο υπάρξεων, το ψυχανέμισμά τους, τον ηλεκτρομαγνητικό κυκλώνα που δημιουργείται από το μακρινό πλησίασμά τους, το ονομάζουμε φλερτ. Σας είπαν θηλυκά, πώς πρέπει να φλερτάρετε, πώς να ορκιζόσαστε, πώς να καμώνεστε τις αδιάφορες, για να «ανάβετε» τα αρσενικά.
Πνίγετε την καθαρή ματιά σας, κάτω από τα τσαχπίνικα βλεφαρίσματα. Αποδυναμώνετε την ένταση της ψυχής σας με ευπρέπειες κοινωνικές.
Αντί να σταθείτε αντιμέτωποι με αυτόν που σας μαγνήτισε, να αναμετρηθείτε, να ζυγιαστείτε απλά, σαν δύο άγρια θηρία.
Ποιος άνδρας, όμως και ποια γυναίκα; Χάσαμε την ταυτότητα του φύλου μας, πλαστογραφήσαμε το πρόσωπό μας. Ξεκομμένοι από τη φύση, παρατημένοι στη μέση ενός αχανούς σύμπαντος πρέπει να ψάξουμε και πάλι για την αλήθεια.
Ο άνδρας υποδούλωσε τη γυναίκα και η γυναίκα σήκωσε μαχαίρι να κτυπήσει τη σάρκα της.
Ο πόλεμος των φύλων. Δεν έχει γράψει γι αυτόν η ιστορία. Όμως αυτός ο πόλεμος μας στοίχισε κιόλας πολύ.
Η συμβίωση. Να ζεις με κάποιον άλλο, να μοιράζεσαι τη ζωή σου. Να είσαι ένα με τον άλλο και να μη χάνεις την προσωπικότητά σου. Να συνταιριάζεις τους ρυθμούς σου με του άλλου τους ρυθμούς, χωρίς παραφωνίες. Τέχνες άγνωστες σε μας.
Εμείς τη συμβίωση την κάμαμε ρουτίνα. Γρήγορα κουραζόμαστε από τον άλλο. Νομίζουμε πως τον ξέρουμε, πως αποκρυπτογραφήσαμε το μυστικό της υπάρξεώς του. Τον κάνουμε εξάρτημα του σπιτιού μας. Απαραίτητο, μα με χωρίς ενδιαφέρον, οικιακό σκεύος. Πόσο γελιόμαστε. Πόσο λίγο τον ξέρουμε τον άγνωστο που έχουμε δίπλα μας! Δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε τον εαυτό μας. Πόσα επίπεδα έχουμε, πόσες αντιθέσεις, πόσες φωτοσκιάσεις, που αγνοούν οι άλλοι. Μέσα μας δίνονται μάχες, κερδίζονται πόλεμοι. Πονάμε, λυγάμε, ορθονώμαστε. Πόσοι θάνατοι και πόσες γέννες συντελούνται στη ψυχή μας!
Η ματιά μας είναι επιπόλαιη,. Σταματάει στην επιφάνεια. Πάψαμε να θαυμάζουμε, να απορούμε μπροστά στο μυστήριο του ανθρώπου. Η μοναδικότητα, η προσωπικότητα του ανθρώπου μοιάζει να έχει ξεχαστεί.
Και το κορμί του, το αγνοούμε. Μάθαμε ανατομία, αλλά το κορμί ως αναπόσπαστο μέρος της προσωπικότητας, το αγνοούμε. Και ας είναι το μοναδικό και ανεπανάληπτο.
Κοιτάμε το κορμί μόνο αισθησιακά. Αν πληροί τους σύγχρονους περί αισθησιασμού όρους, καλώς. Αλλιώς, το απορρίπτουμε. Πρέπει, λέει, να ζυγίζει τόσο, οι αναλογίες στήθους, γοφών και μέσης να είναι αυτές και αυτές.
Κρέας με το κιλό, εμπόριο. Κατανάλωση. Το κόβουμε και το ράβουμε. Το διορθώνουμε, για να μοιάζει στο ιδανικό που επιβάλλουν οι έμποροι. Τι θα φορεθεί εφέτος; Πώς τη θέλουν τη γυναίκα το 2009; Λεπτή; Ψηλή; Ναι, αλλά και με καμπύλες και σιλικόνες. Οι σύγχρονοι Προκρούστες επί τω έργω.
Κάνουμε σεξ όχι έρωτα. Ανακαλύψαμε τη σημασία του οργασμού και ανασκουμπωθήκαμε. «Πόσους οργασμούς είχες;» «Δύο» «Μόνο;» «Να πας σε σεξολόγο». Και πήγε! Και ο έρωτας έγινε γυμναστική! Τα βίντεο, τα περιοδικά και τα βιβλία γύρω από το σεξ μοσχοπουλιούνται, διαστρεβλώνοντας ιδιαίτερα τους νέους. «Πώς θα γίνετε καλοί εραστές». «Πενήντα τρόποι να κάνεις έρωτα». Τα διαβάζουμε και πέφτουμε στα κρεβάτια μας και τα εφαρμόζουμε, για να έχουμε οργασμούς. Και οι οργασμοί έρχονται, μα δεν μας δίνουν αυτό που περιμένουμε. Μας πρόδωσαν. Και η γεύση στο στόμα μας πικρή. Και είμαστε πιο μόνοι από πριν. Με μία ψυχή που δεν γνωρίσαμε, γιατί δεν ξέρουμε πώς.
Αγνοούμε τη ψυχή του, αγνοούμε τους ρυθμούς του, τα «κλειδιά» του. Κι όμως θέλουμε να το κάνουμε να βγάλει μελωδία. Πώς θα γευτείς τη μουσική του ανθρώπου, του πιο δύσκολου και περίπλοκου οργάνου, αν δεν το σπουδάσεις;
Δεν έχουμε χρόνο. Χαμένοι στο φαύλο κύκλο του κυνηγιού της επιτυχίας, δεν έχουμε χρόνο να γνωριστούμε. Τρέχουμε, τρέχουμε να τα προλάβουμε όλα και τελικά δεν προφταίνουμε να ζήσουμε. Η ευτυχία δεν βρίσκεται εκεί που την κυνηγάμε. Σπαταλάμε τη ζωή μας για ψευδαισθήσεις.
Βέβαια, δε λέω πως πρέπει να εγκαταλείψουμε τα πάντα και να κοιταζόμαστε στα μάτια. Μιλάω για ποιότητα ζωής. Για ποιότητα επαφής. Συνταγές δεν υπάρχουν. Επισημαίνω μόνο τις ελλείψεις μας. Καθένας πρέπει να βρει τη δική του αλήθεια.
Ο έρωτας και η αγάπη είναι ποιότητες και όχι ποσότητες. Η έκφραση «πόσο με αγαπάς» είναι λανθασμένη. Η σωστή είναι «πως με αγαπάς». Τι κάνεις για μένα, τι κάνω για σένα. Ο διάλογος. Η επικοινωνία. Η ευτυχία να μοιράζεσαι τις σκέψεις, τα βιώματά σου με κάποιον άλλο. Ο λόγος και ο αντίλογος. Να μπορείς να λες αυτό που νιώθεις, ελεύθερα, χωρίς φραγμούς. Η συμφωνία ή η δημιουργική διαφωνία. Ο εσωτερικός διάλογος. Η συγκλονιστική εμπειρία να καταλαβαίνεις τον άλλο, χωρίς λόγια. Με μια κίνηση, με ένα βλέμμα. Η ευγλωττία της σιωπής. Η γεμάτη ήχους σιωπή.
Εμείς λέμε λόγια, λόγια, λόγια που δε σημαίνουν τίποτα. Και από πάνω αγνοούμε και τις μυστικές γλώσσες του κορμιού. Την αφή, την όσφρηση, την όραση, την ακοή, τη γεύση. Τη γλώσσα των αισθήσεων.
Τα δάχτυλά μας δεν έχουν αγγίξει το αγαπημένο κορμί, σε όλη του την έκταση. Δεν έχουν ανακαλύψει τις μικρές πτυχές του, το δέρμα του, τη θερμότητά του. Δεν έχουμε μυρίσει τις οσμές, τις ιδιαίτερες, τις χαρακτηριστικές οσμές, γιατί απλούστατα δεν υπάρχουν πια οσμές.
Τις εξαφανίσαμε. Τις πνίξαμε στα αποσμητικά και τα αρώματα. Το βλέμμα μας δεν στέκεται αρκετά πάνω στις λεπτομέρειες. Τα μάτια του, αλήθεια, θυμόμαστε τι χρώμα έχουν; Η ακοή μας έχασε την ικανότητα να πιάνει ηχοχρώματα λεπτά, βομβαρδισμένη από τους βάρβαρους ήχους της τεχνολογίας.
Κυνηγάμε την ομορφιά. Αλλά ποια ομορφιά; Ξεχνάμε πως όλοι οι άνθρωποι είναι όμορφοι γιατί είναι μοναδικοί.
Η αυθεντικότητα είναι ομορφιά. Κάθε προσπάθεια μιμήσεως και αλλαγής είναι ψεύδος. Και δε μπορούμε ούτε να ζήσουμε, ούτε να αγαπηθούμε μέσα στο ψεύδος.
Πριν αγαπήσουμε τον άλλο, ας αγαπήσουμε τον εαυτό μας. Γι αυτό που είναι και για αυτό που μπορεί να γίνει. Γιατί ο άνθρωπος είναι μια δυνατότητα και όχι μια τελειωμένη υπόθεση.
Άννα Μαρκάκη
περιοδικό "Ιδεοθέατρον"