Πέμπτη 16 Ιουλίου 2009

Ο Βασίλης Φίλιας για την κρίση και τα αδιέξοδα της σημερινής Παιδείας


Ο τέως πρύτανης κ. Βασίλης Φίλιας μιλάει για την κρίση και τα αδιέξοδα της σημερινής Παιδείας:
Τα πανεπιστήμια έχουν μεταβληθεί σε πεδία συγκρούσεων. Ορισμένοι από το διδακτικό προσωπικό δεν έχουν ούτε καν τα στοιχειώδη προσόντα. Η μεγάλη φοιτητική συμμετοχή στην εκλογή πρυτάνεων, προέδρων κ.λπ. ανέδειξε τους «φοιτητοπατέρες». Πρυτάνεις στήριξαν σ’ αυτούς την εκλογή τους παραθέτοντας δεξιώσεις, μπάρμπεκιου κ.λπ. στην αγωνιώδη προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν φοιτητικούς ψήφους. Πολλοί καθηγητές ανεβαίνουν τις βαθμίδες αυτόματα, χωρίς να παράγουν έργο και καταδιώκουν τους προικισμένους ερευνητές. Για όλα αυτά, για τη συνεχιζόμενη κρίση και τα αδιέξοδα της Παιδείας μας μίλησε ο τέως πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου, κ. Βασίλης Φίλιας.
- Κύριε Φίλια, γιατί υπάρχει αυτή η μόνιμη αναταραχή στον χώρο της Παιδείας;
- Η αναταραχή στον χώρο της Παιδείας, δεν είναι πρωτογενής, είναι δευτερογενής, που σημαίνει πρακτικά, ότι υποκινείται από ομάδες συμφερόντων, όλων των κατηγοριών. Ο τρόπος, με τον οποίο λειτουργούν τα πανεπιστήμια σήμερα, είναι απαράδεκτος από κάθε άποψη. Ο περίφημος νόμος-πλαίσιο 1268, μπορώ να πω, ότι κατέστρεψε ολοσχερώς την Ανώτατη Παιδεία, οδηγώντας την στην άβυσσο. Δημιούργησε προϋποθέσεις ανάδειξης κατηγοριών ανθρώπων και στο επίπεδο του διδακτικού προσωπικού, οι οποίοι δεν έχουν ούτε καν τα στοιχειώδη προσόντα. Πέραν τούτου ο νόμος αυτός επέτρεψε να ελεγχθούν τα πανεπιστήμια από δυνάμεις τέτοιες, οι οποίες δεν ενδιαφέρονται για την Παιδεία. Εάν συνεχίσουμε λοιπόν έτσι, τότε υπάρχει κίνδυνος να χάσουμε τα πάντα, αδυνατώντας να συναγωνισθούμε την υψηλόβαθμη Παιδεία των ξένων πανεπιστημίων.
Οι φοιτητοπατέρες» ισχυρίζονται, ότι: «εμείς βγάζουμε πρύτανη». Ο κόσμος δεν γνωρίζει, ότι η συμμετοχή των φοιτητών στην εκλογή του πρυτάνεως υπερέβη το 45%, ενώ έπρεπε να είναι μόνον 20%. Αντιλαμβάνεσθε λοιπόν, τι είδους συναλλαγές γίνονταν. Ορισμένοι πρυτάνεις στήριξαν την εκλογή τους σ’ αυτό τον τερατώδη μηχανισμό κι έφτασαν στο σημείο να παραθέτουν δεξιώσεις, μπάρμπεκιου κ.λπ. στην αγωνιώδη τους προσπάθεια να εξασφαλίσουν φοιτητικούς ψήφους.
Τώρα έχουμε επαγγελματίες φοιτητο-συνδικαλιστές, ο καθένας εκ των οποίων ανήκει και σε συγκεκριμένο πολιτικό χώρο. Τα οφέλη, που αποκομίζουν από αυτό, είναι τεράστια, και όσον αφορά στην επιείκεια, με την οποία αντιμετωπίζονται στις εξετάσεις και στη δυνατότητα διορισμών τους σε θέσεις εντός και εκτός πανεπιστημίου, αλλά και όσον αφορά στην προετοιμασία τους για πολιτικές καριέρες και την αναρρίχησή τους στην εξουσία. Αυτή η κατηγορία, η οποία υποτίθεται ότι είχε το δικαίωμα να εκφράζει την άποψη του συνόλου των φοιτητών, κατάντησε να σημαίνει, ότι αυτοί οι φοιτητο-συνδικαλιστές καθόριζαν την πορεία του πανεπιστημίου!
- Κάποιος «φοιτητοπατέρας» δήλωσε δημόσια, ότι ο ίδιος έδινε από πριν κατάλογο με ονόματα φοιτητών, που «έπρεπε» ο καθηγητής να περάσει. Είναι αλήθεια αυτό;
- Βεβαίως, παρενέβαιναν και εκεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Εφ’ όσον υπήρχαν ενδοτικοί ή φιλόδοξοι καθηγητές, οι οποίοι θα έκαναν τα πάντα, για να ανεβούν τα σκαλοπάτια της ιεραρχίας, όχι μόνον δεν τους επέπλητταν, αλλά είχαν και πλήρη εξάρτηση από αυτούς. Όμως δεν μπορούμε να το γενικεύσουμε αυτό, παρ’ ότι συνέβαινε σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Υπάρχει μία μεγάλη κατηγορία καθηγητών, οι οποίοι είναι παράγωγα του νόμου 1268, ανελίχθηκαν δηλαδή επιστημονικά, όχι επειδή είχαν τα απαιτούμενα προσόντα ή παρουσίασαν κάποιο επιστημονικό έργο. Το 94% των βοηθών, που δεν είχαν ακόμη διδακτορικό το 1982, όταν άρχισε να ισχύει ο εν λόγω νόμος, σήμερα είναι τακτικοί καθηγητές. Το ίδιο ισχύει βεβαίως και για μία κατηγορία πρυτάνεων, αλλά δεν μπορούμε να πούμε αβασάνιστα, ότι όλοι οι πρυτάνεις είναι έτσι.
- Αληθεύει, ότι ορισμένοι καθηγητές επιτρέπουν στους προ-πτυχιακούς φοιτητές να διδάσκουν αντ’ αυτών, ενώ οι ίδιοι απουσιάζουν;
- Αυτό κι αν είναι μία κατάσταση εντελώς απαράδεκτη, που αγγίζει τα όρια της παράνοιας. Το έχω ζήσει και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αλλά και σε άλλα, να πηγαίνουν οι φοιτητές για εξετάσεις και ποτέ τους να μην έχουν δει τον καθηγητή τους στις αίθουσες, να τους είναι τελείως άγνωστος! Διότι πολλοί καθηγητές, αντί να διδάξουν οι ίδιοι, στέλνουν διάφορα πρόσωπα, όπως προπτυχιακούς φοιτητές, να διδάξουν, οι οποίοι απλώς παπαγαλίζουν το βιβλίο του καθηγητή τους.
- Στην Ελλάδα γιατί δεν αλλάζουν αντικείμενο διδασκαλίας οι καθηγητές, όπως γίνεται στα σοβαρά πανεπιστήμια του εξωτερικού;
- Πράγματι στα πανεπιστήμια του εξωτερικού κάθε καλοκαίρι, μετά το τέλος των εξετάσεων, γίνονται συσκέψεις των καθηγητών, οι οποίοι συζητούν το τι θα διδάξουν το επόμενο έτος. Γίνεται μία ανακατανομή της ύλης, προστίθενται νέα τμήματα της διδακτέας ύλης από τους καθηγητές, που αλλάζουν και εμπλουτίζουν το αντικείμενό τους. Αυτή η συνεχής επανάληψη, που γίνεται στην Ελλάδα, είναι ολέθρια, διότι είναι εις βάρος κάθε προόδου. Κατασκευάζουν ανθρώπους ικανούς μόνον για έναν αργό μηρυκασμό, εμποδίζοντας την πρόοδο και την εξέλιξη, που τρέχουν με γοργούς ρυθμούς. Στα πανεπιστήμιά μας υπάρχουν καθηγητές, οι οποίοι διδάσκουν επί δεκαετίες ολόκληρες την ίδια στάσιμη ύλη του δικού τους βιβλίου χωρίς όλα αυτά τα χρόνια να το έχουν ανανεώσει συμπεριλαμβάνοντας τα νέα δεδομένα, τις νέες έρευνες, τις ανακαλύψεις, τις νέες προτάσεις της Επιστήμης.
Μία κατηγορία καθηγητών αυτής της νοοτροπίας, που σας περιέγραψα προηγουμένως, γνωρίζουν ελάχιστα πράγματα. Οι γνώσεις τους είναι τόσο περιορισμένες, ώστε δεν τολμούν ούτε και θέλουν να κοπιάσουν να μάθουν κάτι, προκειμένου να πάνε παραπέρα. Πολλοί καθηγητές ανεβαίνουν τις βαθμίδες αυτόματα, χωρίς να παράγουν έργο, χωρίς να καταβάλλουν κόπο.
Διαδικασία αναρρίχησης, που εγώ αποκαλώ «ακαδημαϊκή αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή». Σε αυτούς λοιπόν δεν αρέσουν οι προικισμένοι ερευνητές και τους καταδιώκουν, διότι ανατρέπουν τις εσωτερικές ισορροπίες. Τους θεωρούν ξένο σώμα, διότι η σύγκριση μαζί τους θα είναι συντριπτική.
- Άρα με στείρα πανεπιστήμια και με στείρα έρευνα τι αποτελέσματα θα έχουμε πλέον;
- Γενικότερα η σημερινή αντίληψη της Τεχνοκρατικής Παιδείας θέλει να δημιουργεί τέλεια γρανάζια της μεγάλης κοινωνικής μηχανής, τα οποία θα λειτουργούν ακριβώς όπως και τα διάφορα εξαρτήματα μιας μηχανής. Αλλά η Ελληνική Παιδεία είναι τόσο υποβαθμισμένη, που ούτε αυτό πετυχαίνει. Θέλουν οπωσδήποτε ανθρώπους σκλάβους και μαριονέττες, οι οποίοι συνειδητά η ασυνείδητα θα υπηρετούν το Σύστημα και τις σχέσεις κυριαρχίας ως έχουν, ώστε να μην απειλούν την υπάρχουσα παγιωμένη κατάσταση. Τα όπλα τους είναι η ασάφεια και εν συνεχεία η τύφλωση.
Οι αρχαίοι Έλληνες, που ήταν οι πρώτοι που συνέλαβαν τις ιδέες Άνθρωπος και Παιδεία, διακήρυξαν, ότι ο σκοπός της Παιδείας είναι να δημιουργεί ανθρώπους με ισχυρές και κριτικές προσωπικότητες. Το ίδιο έλεγε και ο Διαφωτισμός, αλλά σήμερα έχει καταργηθεί και η έννοια της Παιδείας και οι Αρχές του Διαφωτισμού. Αυτό είναι ένα νέο είδος Μεσαίωνα, πιο συγκεκαλυμμένο. Χτυπούν λίγο-λίγο τον εγκέφαλο, μέχρι να τον αχρηστεύσουν, χωρίς να γίνονται αντιληπτοί, ώστε να προστατεύονται από τις ανοιχτές συγκρούσεις και τις συνέπειες, που ακολουθούν.
- Γιατί επιτρέπουμε την παρέμβαση της Εκκλησίας στην Παιδεία; Δεν πρέπει να απομακρυνθεί η Εκκλησία από το Υπουργείο Παιδείας;
- Ένα μεγάλο μέρος του λαού δεν θέλει να αποκοπεί από την εκκλησιαστική παράδοση, και συνεπώς δεν είναι εύκολο να ανατραπεί η κατάσταση. Βεβαίως η Εκκλησία δεν στηρίζεται στην ελεύθερη γνώση, αλλά στην «εξ αποκαλύψεως». Τώρα μάλιστα, που οι πολιτικές ιδεολογίες βρίσκονται σε ύφεση, και ο «υπαρκτός Σοσιαλισμός» ηττήθηκε, το σύστημα βασίζεται σε δύο σκέλη: Το ένα σκέλος είναι, ότι ζούμε ή υποτίθεται ότι ζούμε το τέλος των ιδεολογιών, και το δεύτερο, ότι η όλη σύλληψη της έννοιας του Ανθρώπου και της έννοιας του Σύμπαντος ξαναγίνεται θεολογική. Οι θέσεις των Εκκλησιών και των θρησκειών παγκόσμια έχουν ενισχυθεί.
- Σήμερα έχουμε μία διαστροφή του θεσμού του πανεπιστημιακού ασύλου;
- Το πανεπιστημιακό άσυλο έχει την έννοια της εξασφάλισης της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών. Το να χρησιμοποιείται όμως το πανεπιστήμιο ως χώρος εξόρμησης διαφόρων αλητοειδών στοιχείων όλων των κατηγοριών, ως χώρος παρασκευής εκρηκτικών για διάπραξη αδικημάτων πάσης φύσεως, όπως η διακίνηση ναρκωτικών, η καταστροφή του πανεπιστημιακού εξοπλισμού και οι ξυλοδαρμοί, αυτό είναι εντελώς έξω από κάθε αντίληψη περί ασύλου. Γι’ αυτό τον λόγο σήμερα πλέον πρέπει να ξεκαθαριστεί τι σημαίνει άσυλο. Ανοχή σ’ αυτό το επίπεδο σημαίνει συνενοχή στα διαπραττόμενα αδικήματα.
- Η Παιδεία πρέπει να είναι δημόσια η ιδιωτική;
- Ο αείμνηστος καθηγητής Σάκης Καράγιωργας είχε δηλώσει, ότι η Δημόσια Παιδεία η θα αναβαθμισθεί και θα προχωρήσει θετικά ή θα καταποντισθεί. Όσον αφορά στο θέμα της Ιδιωτικής Παιδείας, το πράγμα δεν είναι απλό για τον εξής λόγο: Εάν δεν υπάρξουν μηχανισμοί ελέγχου, η Ιδιωτική Παιδεία μπορεί να σου περάσει θέσεις και απόψεις όλων των τάσεων, υποστηρίζοντας τα συμφέροντα των παγκόσμιων και κυρίαρχων οικονομικο-πολιτικών δυνάμεων. Ο κορμός της Παιδείας πρέπει να είναι δημόσιος, αλλά διαφωνώ και με την απόλυτη τοποθέτηση, ότι τάχα θα έρθουν τα πάνω-κάτω με την Ιδιωτική Παιδεία. Τα πάντα είναι θέμα ρυθμίσεων, και μπορούμε να τα ρυθμίσουμε. Η μεγίστη προσοχή πρέπει να δοθεί στο ποιοί θα είναι αυτοί, που θα ελέγχουν.
- Στο παρελθόν αγωνιστήκατε για τη διδασκαλία της αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας.
- Πρέπει να δώσουμε τη μάχη, και όχι μόνο για να σταματήσουμε την φθορά της Γλώσσας, αλλά για να πετύχουμε την ανάκαμψή της. Και η ανάκαμψη δεν γίνεται, εάν δεν αντιληφθούμε, ότι η Γλώσσα έχει συνέχεια και είναι υπόθεση όλων μας. Συνεπώς επάνοδος στις γλωσσικές ρίζες, στα αρχαία Ελληνικά. Για τον σκοπό αυτό απαιτείται:
• Ενίσχυση των ωρών διδασκαλίας από το πρωτότυπο.
• Επανίδρυση των Κλασικών Λυκείων κ.λπ..
• Εκπαιδευμένοι φιλόλογοι, τους οποίους θα βοηθήσουμε με συστηματική επιμόρφωση, ώστε να γνωρίσουν τη Γλώσσα καλά, για να την διδάξουν σωστά.
Αγγελική Ρέτουλα
http://freeinquiry.gr/