Σαν χτες, 25 Σεπτεμβρίου του 1849 έφυγε από τη ζωή ένας
μεγάλος αγωνιστής που συνδύαζε σε αρμονία τις Πλατωνικές αρετές, Ανδρεία,
Σωφροσύνη, Σοφία και την συνισταμένη αυτών Δικαιοσύνη.
Ασυμβίβαστος πατριώτης, το υπόδειγμα της ζωής του οποίου
χάρισε στον κάθε ένα από εμάς το δικαίωμα να συλλογάται και να ορίζει τη ζωή
του ελεύθερα.
O αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, Νικηταράς!..
Ο πολυφημισμένος αγωνιστής της Επανάστασης του 1821, ο
φλογερός Έλληνας ήρωας Νικηταράς (Μεγάλη Αναστασίτσα, Αρκαδία 1780 –
Πειραιάς 1849) είναι ένα ψευδώνυμο του μεγάλου αγωνιστή της Επανάστασης του
1821, Νικήτα Σταματελόπουλου. Πρόκειται περί ανιψιού τού Θοδωρή Κολοκοτρώνη!
Παιδί ακόμη ακολούθησε ακόμα τους αγωνιστές στα βουνά της
Πελοποννήσου, μετά την εκτέλεση του πατέρα του, αρματολού και του αδελφού του,
από τους Τούρκους.
Το 1818, στην Καλαμάτα, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, τον
άλλο χρόνο πήγε στη Ζάκυνθο, όπου βρήκε τον Κολοκοτρώνη και μαζί με άλλους
Έλληνες κατατάχτηκε σε επτανησιακά σώματα, που είχαν οργανώσει οι Ρώσοι.
Τον Ιανουάριο του 1821 αποβιβάστηκε στη Μάνη και η κήρυξη της Επανάστασης
τον βρήκε στην Καλαμάτα.
Πώς και γιατί ονομάστηκε «Τουρκοφάγος»;
Τη φήμη ικανού οπλαρχηγού και την προσωνυμία «Τουρκοφάγος»
απέκτησε ο Νικηταράς στη μάχη του Βαλτετσίου (12-13 Μαΐου 1821), όταν με 200
άντρες νίκησε τους Τούρκους στα Δολιανά και τους προξένησε μεγάλη φθορά,
γεγονός αποφασιστικό για την πολιορκία, και τελικά την κατάληψη, της Τρίπολης
από τους Έλληνες (23 Σεπτεμβρίου 1821).
Τον Ιανουάριο του 1822 ο Νικηταράς πήγε στη Στερεά και τον
Απρίλιο του ίδιου χρόνου προήχθη σε αρχιστράτηγο της Ανατολικής Ελλάδας,
αρνείται όμως την προαγωγή και επιστρέφει τον Ιούνιο, ύστερα από έκκληση του
Κολοκοτρώνη, στην Πελοπόννησο, όπου πολέμησε εναντίον της στρατιάς του Δράμαλη
και κατέστρεψε τμήματα του τουρκικού στρατού στη χαράδρα του Αγίου Σώστη και
στο Αγιονόρι (26-28 Ιουλίου 1822). Συνέχισε δε τον αγώνα έως το τέλος της
Επανάστασης.
Πολιτική γαρ…
Ο Νικηταράς, ένθερμος οπαδός του Καποδίστρια μετά την
απελευθέρωση, ανήκε στο λεγόμενο ρωσικό κόμμα και το 1829 ονομάστηκε διοικητής
του συντάγματος της Πελοποννήσου και γενικός αρχηγός της φρουράς Πελοποννήσου.
Την εποχή του Όθωνα, ο Νικηταράς έπεσε όπως και άλλοι
οπλαρχηγοί που ανήκαν στο ρωσικό κόμμα, σε δυσμένεια. Και όχι μόνο. Συνελήφθη
το 1839, και καταδικάστηκε με την κατηγορία ότι σχεδίαζε πραξικόπημα για την
ανάρρηση στον ελληνικό θρόνο Ρώσου πρίγκιπα και φυλακίστηκε στην Αίγινα, από
όπου απελευθερώθηκε με την επέμβαση του Μακρυγιάννη στις 18 Σεπτεμβρίου 1841.
Μετά την επανάσταση του 1843 ονομάστηκε υποστράτηγος και το 1847 έγινε
γερουσιαστής.
Αυτός ήταν σε γενικές γραμμές ο φλογερός αγωνιστής του 1821
Νικητάράς, ο οποίος πέθανε πάμπτωχος στον Πειραιά, ενώ τα Απομνημονεύματά του
τα υπαγόρευσε στον Τερτσέτη, που έγραψε και τα Απομνημονεύματα του Θοδωρή
Κολοκοτρώνη.
Πού είναι ο τάφος του;
Αξίζει εδώ να θυμηθούμε μια παλιά ιστορία, που αφορά στον
Νικηταρά τον «Τουρκοφάγο», ο οποίος, πέραν των άλλων, ήταν ένας
πολεμιστής ξεχωριστός για το ήθος του και την πολεμική του αρετή! Ένας γνήσιος
ήρωας της Επαναστάσεως του 1821. Αλλά τι είπαμε; Πέθανε στη «ψάθα»
ζητιανεύοντας στα σοκάκια του Πειραιά!..
Λέγεται μάλιστα πως η αρμόδια Αρχή, η οποία χορηγούσε τα
πόστα στους επαίτες (ήταν τόσοι πολλοί που ζητιάνευαν μόνο μια ημέρα της
εβδομάδας), είχε ορίσει για τον ήρωα-επαίτη μια θέση κοντά στο… σημείο όπου
βρίσκεται σήμερα η Εκκλησία της Ευαγγελίστριας και του επέτρεπε να επαιτεί κάθε
Παρασκευή… Κι όπως πολύ σωστά γράφει ένας σχολιαστής στο διαδίκτυο:
«Ο Νικήτας Σταματελόπουλος, ο Νικηταράς ο Τουρκοφάγος
νικητής της μάχης των Δερβενακίων ήταν μια από τις ευγενέστερες μορφές, τις πιο
αγνές και ανιδιοτελείς του μεγάλου εκείνου αγώνα. Το 1839 φυλακίζεται στην Αίγινα.
Αποφυλακίζεται μετά από δύο χρόνια τυφλός! Η κόρη του όταν τον αντικρίζει
πεθαίνει! Ζει πάμπτωχος στον Πειραιά από μια πενιχρή σύνταξη. Οι πιστωτές του
βγάζουν σε πλειστηριασμό το μοναδικό του περιουσιακό στοιχείο, το ίδιο το σπίτι
του. Πηγαίνει τυφλός στον πλειστηριασμό κρατώντας ένα σπαθί. Είναι το μοναδικό
λάφυρο που δέχθηκε να πάρει μετά τη νίκη του στα Δερβενάκια. Όταν τον
αντικρίζουν να διαβαίνει στην αίθουσα του πλειστηριασμού όλοι με σεβασμό και
ντροπή σιωπούν. Ο Νικηταράς ανεβαίνει στο βήμα και λέει: «Τελευταίος πλειοδότης
το σπαθί του Νικηταρά». Οι διεκδικητές αποσύρονται και με αυτόν τον τρόπο δεν
πεθαίνει άστεγος στον δρόμο ο Τουρκοφάγος, η Δόξα της Πατρίδας. Πέθανε το 1849
πάμπτωχος και σήμερα κανείς δεν γνωρίζει που είναι ο τάφος του» (Βλέπε: «Η
Αλήθεια που κρύβουν επιμελώς»)…
Είδατε, λοιπόν, πώς … τιμά η Ελληνική πολιτεία τους ήρωές
της; Ούτε τον τάφο του Νικηταρά δεν γνωρίζουμε!..
(http://www.sakketosaggelos.gr/Article/1123/)
Ήρωας του ’21, γνωστός τοις πάσι με το προσωνύμιο Νικηταράς
ο Τουρκοφάγος.
Γεννήθηκε το 1782 στο χωριό Τουρκολέκα Μεγαλόπολης και ήταν
γιος του κλέφτη Σταματέλου Τουρκολέκα και της Σοφίας Καρούτσου, αδελφής της
γυναίκας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Κατά μία άλλη εκδοχή, γεννήθηκε το 1784 στο
χωριό Νέδουσα Μεσσηνίας. Σε ηλικία 11 χρονών βγήκε στο κλαρί με την ομάδα του
πατέρα του και στη συνέχεια εντάχθηκε στο σώμα του πρωτοκλέφτη Ζαχαριά
Μπαρμπιτσιώτη, του οποίου αργότερα παντρεύτηκε την κόρη Αγγελίνα.
Η ανδρεία και τα σωματικά του προσόντα τον οδήγησαν το 1805
στη ρωσοκρατούμενη τότε Ζάκυνθο. Εκεί εντάχθηκε στο ρωσικό τάγμα, που πολέμησε
τον Ναπολέοντα στην Ιταλία. Αργότερα, επέστρεψε στη Ζάκυνθο για να υπηρετήσει
αυτή τη φορά τους Γάλλους, που είχαν καταλάβει το νησί. Στις 18 Οκτωβρίου 1818,
ενώ βρισκόταν στην Καλαμάτα, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Με τον θείο του
Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Παπαφλέσσα συνέβαλε στην προετοιμασία του Εθνικού
Ξεσηκωμού και στις 23 Μαρτίου 1821 μπήκε στην Καλαμάτα μαζί με τους άλλους
στρατιωτικούς αρχηγούς.
Από την αρχή ενστερνίσθηκε το στρατηγικό σχέδιο του
Κολοκοτρώνη για την κατάληψη της Τριπολιτσάς και πήρε μέρος σε όλες τις
επιχειρήσεις για την κατάληψη του διοικητικού κέντρου των Οθωμανών στην
Πελοπόννησο. Διακρίθηκε στη Μάχη του Βαλτετσίου (12 Μαΐου 1821), ενώ
αποφασιστική ήταν η συμβολή του στη Μάχη των Δολιανών (18 Μαΐου 1821), όπου
ανέδειξε στο έπακρο τις στρατιωτικές του ικανότητες. Επικεφαλής μόλις 600
ανδρών κατανίκησε τον στρατό του Κεχαγιάμπεη που ανήρχετο σε 6.000 άνδρες και
σχεδόν τον αποδεκάτισε. Γι’ αυτόν τον πραγματικό του άθλο, οι συμπολεμιστές του
τον ονόμασαν «Τουρκοφάγο».
Μέχρι το τέλος του Αγώνα ο Νικηταράς ήταν στην πρώτη γραμμή,
πολεμώντας είτε στην Πελοπόννησο είτε στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, όπου
συνεργάστηκε με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και τον Γεώργιο Καραΐσκάκη. Πήρε μέρος
στην Άλωση της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821) και ήταν από τους λίγους
αρχηγούς που αρνήθηκε να συμμετάσχει στη διανομή των λαφύρων.
Διακρίθηκε στη Μάχη του Αγιονορίου (26-28 Ιουλίου1822), που
αποτελείωσε τη στρατιά του Δράμαλη δύο μέρες μετά τη Μάχη στα Δερβενάκια. Η
ανιδιοτέλεια του ανδρός φάνηκε για μία ακόμη φορά, όταν από το πλήθος των
λαφύρων της μάχης πείστηκε να δεχθεί ένα πανάκριβο σπαθί, το οποίο αργότερα
προσέφερε στον έρανο για την ενίσχυση του Μεσολογγίου. Κατά τη διάρκεια του
Εμφύλιου Πολέμου τάχθηκε στο πλευρό του Κολοκοτρώνη, αλλά φρόντισε πάντα να
επιδιώκει τον συμβιβασμό και τη συνεννόηση.
Μετά την Απελευθέρωση τάχθηκε στο πλευρό του Καποδίστρια κι
έγινε ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Κυβερνήτη. Πήρε μέρος στην Δ’
Εθνοσυνέλευση του Άργους (1829), ως πληρεξούσιος του Λεονταρίου. Επί Όθωνος
περιέπεσε σε δυσμένεια, επειδή υποστήριζε το αντιπολιτευόμενο Ρωσικό Κόμμα.
Προφυλακίστηκε το 1839 ως αρχηγός συνωμοτικής ομάδας, αλλά στη δίκη του (11
Σεπτεμβρίου 1840), αθωώθηκε ελλείψει στοιχείων. Εντούτοις, η κράτησή του
παρατάθηκε με αποτέλεσμα να υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη η υγεία του και σχεδόν
να τυφλωθεί. Αποφυλακίστηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1841 και αποτραβήχτηκε με την
οικογένειά του στον Πειραιά.
Μετά την εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 του απονεμήθηκε ο
βαθμός του υποστρατήγου και έλαβε μία τιμητική σύνταξη, η οποία ήταν ο μόνος
πόρος της ζωής του. Το 1847 διορίσθηκε μέλος της Γερουσίας και δύο χρόνια
αργότερα, στις 25 Σεπτεμβρίου 1849, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 67 ετών. Ο
Νικηταράς απέκτησε δύο κόρες κι ένα γιο, τον Ιωάννη Σταματελόπουλο, που
ακολούθησε καριέρα στρατιωτικού. Άφησε Απομνημονεύματα, τα οποία υπαγόρευσε
στον εθνικό δικαστή Γεώργιο Τερτσέτη.
sansimera.gr
http://olympia.gr/
