Η επιστροφή στην ουσία της εκπαίδευσης, αντίδοτο στον προσηλυτισμό των νέων στην αγοραία ιδεολογία

Η πανεπιστημιακή γνώση άπλωσε το χέρι και ένωσε δύο ηπείρους. Η αρχική ιδέα ξεκίνησε από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, το Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας της Βενετίας, το Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Μαδρίτης και το Πανεπιστήμιο του Παρισιού VΙΙ. Αυτά τα τέσσερα ιδρύματα δημιούργησαν το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Πολιτισμού, με την υποστήριξη του συγγραφέα Ουμπέρτο Έκο και του φιλοσόφου Γιούργκεν Χάμπερμας. Κι απλώνοντας μια γέφυρα γνώσης, έφτασαν μέχρι τη Λατινική Αμερική: στο Καράκας της Βενεζουέλας δημιουργείται σήμερα ένα αντίστοιχο συνεργαζόμενο πανεπιστήμιο. Οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι που ανέλαβαν αυτή την πρωτοβουλία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ήξεραν από την αρχή πως βαδίζουν ενάντια στο ρεύμα, το οποίο είναι σήμερα προσηλωμένο στην ιδιωτικοποίηση της γνώσης και στη μετατροπή της σε εργαλείο των επιχειρήσεων. Στην εφημερίδα «Ουμανιτέ», ο διευθυντής του Τμήματος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Παρισιού Ζαν Πουλέν εξηγούσε: «Βαδίζουμε πάνω στο πλατωνικό μορφωτικό μοντέλο, το οποίο τα σημερινά πανεπιστήμια έχουν ξεχάσει από καιρό. Στόχος μας είναι η επιστροφή στην ουσία της παιδείας και η πολιτιστική χειραφέτηση των ανθρώπων». Τα μέλη της Ευρωπαϊκής Στρογγυλής Τράπεζας των Βιομηχάνων (ΕRΤ) είναι οι ιππότες της σύγχρονης καπιταλιστικής αποκάλυψης. Η ΕRΤ είναι ένα πανίσχυρο λόμπι των Βρυξελλών, στο οποίο μετέχουν 45 ανώτερα στελέχη των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων (Τotal, ΒΑSF, Νestle, ΕΟΝ, Shell, Renault και άλλων). Σε συνάντησή τους αποφάσισαν να συνεργαστούν πιο στενά για τον προσανατολισμό της παιδείας στις ανάγκες της αγοράς και τον προσηλυτισμό των παιδιών στην αγοραία ιδεολογία εξ απαλών ονύχων, στο πλαίσιο του προγράμματος που ονόμασαν «Τζετ- Νετ». Στην Ολλανδία, όπου εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, συμμετέχουν σε αυτό 300 καθηγητές των θετικών επιστημών και 33.000 μαθητές. Στη Γερμανία, το αντίστοιχο πρόγραμμα ονομάζεται «Εργοστάσιο της γνώσης», δημιουργήθηκε από γερμανικές πολυεθνικές και απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 6-12 ετών. Με ένα δικό της πρόγραμμα, η Siemens απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας (3-6 ετών), ενώ η φινλανδική Νokia διοργανώνει κάθε χρόνο «τεχνολογικές κατασκηνώσεις» για παιδιά ηλικίας 14-19 ετών. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μανουέλ Μπαρόζο, που ήταν παρών στη συνάντηση της ΕRΤ, δικαιολόγησε έτσι αυτό το παιδομάζωμα: «Στόχος μας είναι να δώσουμε σε όλους τους νέους τη δυνατότητα να αναπτύξουν τα ταλέντα τους, ώστε να μας βοηθήσουν στη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής Ευρώπης». Για να γίνει αυτό, ομάδα ειδικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό τον Γάλλο σοσιαλιστή πρώην πρωθυπουργό Μισέλ Ροκάρ αποφάνθηκε πως πρέπει να αποθαρρύνεται η θεωρητική και να ενθαρρύνεται η τεχνική παιδεία των νέων.
Τι ήθελε ο Πλάτων, όταν πριν από είκοσι πέντε αιώνες έστηνε την Ακαδημία του; αναρωτιέται ένας άλλος Γάλλος καθηγητής, ο Μισέλ Ναρβέζ. Να γνωρίσει στους μαθητές του τις ιδέες και την κριτική σκέψη, ώστε να μπορούν να συμβάλουν στην αρμονία της πόλης. Στους ευρωκράτες, αρκεί η αρμονία της φάμπρικας. Σίγουρα ο Πλάτων δεν θα έκανε καριέρα στη σημερινή Ευρώπη.
Ρούσσος Βρανάς
«Τα Νέα» 27/5/2009