Τεχνολογική εξέλιξη ή απλά διαφοροποίηση;

Είναι γνωστό ότι ο προσανατολισμός της οικονομικής παραγωγής έχει μεταβληθεί τα τελευταία 50 χρόνια ακολουθώντας και τις μεταβολές στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Αμέσως μετά το τέλος του Β' παγκοσμίου πολέμου ανεξάρτητα από νικητές και ηττημένους σε ευρωπαϊκό έδαφος, οι οικονομίες των καθημαγμένων από τους βομβαρδισμούς, τις ποικίλες καταστροφές και τις απώλειες σε έμψυχο δυναμικό χωρών, έπερεπε σιγά σιγά να ζωντανέψουν από τις στάχτες τους. για να μπορέσουν να ικανοποιηθούν, κατά πρώτο και κύριο λόγο, οι ανάγκες των παραγωγών σε κεφαλαιουχικά αγαθά (π.χ. μηχανήματα, εξοπλισμός, τεχνολογία) και κατά δεύτερο λόγο οι βασικές ανάγκες ενός μέσου νοικοκυριού, που η καθημερινή διαβίωση των μελών του, συναρτιόταν με την απόκτηση ηλεκτρικών οικιακών συσκευών όπως το ψυγείο, η κουζίνα, αργότερα το πλυντήριο με τις καλύτερες δυνατές ποιοτικές προδιαγραφές για την εποχή (αρκετοί από τους γονείς μας έχουν να μιλούν για την κουζίνα izola ή το ψυγείο kelvinator που ακόμα τους εξυπηρετεί θαυμάσια στο σπίτι στην εξοχή ή στο χωριό). Με λίγα λόγια το ενδιαφέρον της διοίκησης στο χώρο των επιχειρήσεων εστιαζόταν στην προσπάθεια να μεγιστοποιηθούν οι ποσότητες των παραγομένων προϊόντων με δεδομένη υψηλή ποιότητα. Η κατάσταση αυτή άρχισε να μεταβάλεται με την πάροδο του χρόνου, τη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών, του μέσου βιοτικού επιπέδου, την παρουσία όλο και περισσότερων παραγωγών, με κατάληξη τη μετακίνηση του ενδιαφέροντος των διοικούντων την επιχείρηση από την ποσότητα παραγωγής δεδομένης ποιότητας, στην προσπάθεια ανίχνευσης αναγκών (σύγχρονο μάρκετινγκ) και τη βελτίωση της εμφάνισης των προϊόντων ώστε να γίνονται διακριτά στα ολοένα πιο φορτωμένα ράφια του λιανέμπορου. Αναρωτιέμαι ποιά είναι η κατάσταση σήμερα σχετικά με τον παράγοντα ποιότητας στα σύγχρονα παραγόμενα προϊόντα. Η μία όψη της είναι εκείνη που συνειδητοποιούμε οι περισσότεροι από εμάς όταν χρειαστεί να πάρουμε τηλέφωνο τον τεχνικό υπεύθυνο της αντιπροσωπείας της τηλεόρασής μας, της κουζίνας μας, ή του πλυντηρίου μας. Εκείνος θα μας ζητήσει να του περιγράψουμε το πρόβλημα και σε επόμενη στιγμή θα μας ρωτήσει πότε αγοράσαμε τη συσκευή. Αν η απάντησή μας υπερβαίνει σε χρόνια τα 10 με 15, η απάντηση έρχετια αστραπιαία: ε, τι περιμένετε μετά τόσα χρόνια; κι αμέσως μετά: δε σας συμφέρει να την επισκευάσετε, αγοράστε μια καινούργια (με ό,τι συνεπάγεται για τον οικογενειακό προϋπολογισμό). Ακούμε συχνά ότι οι εξαγορές, οι συγχωνεύσεις, η συγκέντρωση των επιχειρήσεων θα βελτιώσει την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, τη χρηστικότητά τους, τις τιμές τους και τους όρους του ανταγωνισμού προς όφελος του αγοραστή. Η πραγματικότητα μας διαψεύδει οικτρά. Προσωπικά έχω δύο αναπάντητες απορίες: 1) Η κατάργηση του δίσκου βινυλίου σαν μέσου αναπαραγωγής μουσικής, ήρθε σαν επακόλουθο της ανακάλυψης του Compact Disk του οποίου οι εφευρέτες υπόσχονταν εξαιρετική διαφορά στην ποιότητα του αναπαραγόμενου ήχου σε σχέση με το κλασσικό βινύλιο που παιζόταν στο pickup. Η δική μου εμπειρία λέει ότι στα περισσότερα από τα CD διαφόρων ειδών μουσικής, η ποιότητα και καθαρότητα του ήχου υπολείπεται εμφανέστατα από τις αντίστοιχες εκδόσεις σε βινύλιο! 2) Πιό πρόσφατα, η εταιρεία kodak (ό ένας από τους δύο βασικούς παραγωγούς φωτογραφικού φιλμ), πρώτη αποφάσισε να σταματήσει την παραγωγή φωτογραφικού φιλμ και να συγκεντρώσει τη δραστηριότητά της στις ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. Όλοι όμως οι ειδικοί (κατασκευαστές φωτογραφικών μηχανών και φιλμ) συμφωνούν ότι η ποιότητα της φωτογραφίας (ανάλυση, απόδοση χρωμάτων, αντίθεση) που τραβήχτηκε με ψηφιακή φωτογραφική μηχανή υπολείπεται αρκετά ακόμη από αυτή που τραβήχτηκε σε κλασσικό αρνητικό φιλμ. Το ερώτημα προκύπτει αβίαστα: τότε προς τι η σπουδή της εγκατάληψης του φιλμ και η υιοθέτηση της ψηφιακής τεχνολογίας που ουσιαστικά δεν έχει ακόμη και θα αργήσει πολύ να πλησιάσει ποιοτικά το φιλμ, σπρώχνοντας βεβιασμένα τον κόσμο να προμηθευτεί πανάκριβο νέο εξοπλισμό; Τελικά τα δύο αυτά παραδείγματα που μπορούν να εμπλουτισθούν και με άλλα, με οδηγούν στο συμπέρασμα στο ότι έχουμε πλέον περάσει στην εποχή της κατ'ανάγκη υιοθέτησης προϊόντων απλά καινούργιων και κάθε άλλο παρά καλύτερων και λειτουργικότερων από αυτά που αντικαθιστούν με σημαντική συνολικά, επιβάρυνση της τσέπης μας! Έχουμε δυνατότητα αντίδρασης; Υπάρχει διέξοδος;