Συμπαντική Αρμονία: Μουσική και Επιστήμη στον Μίκη Θεοδωράκη

«Καθώς έγραφα στο πεντάγραμμο μελωδίες που μόλις έβγαιναν μέσα από το τίποτα, τις θεωρούσα σαν ένα μικρό δώρο αλλά ταυτόχρονα και κάτι που αντανακλά ένα μουσικό – αρμονικό αρχέτυπο έξω από εμένα … συνειδητοποιούσα ότι με περιβάλλει ένας ωκεανός ήχων και αρμονιών … συνειδητοποίησα … τη συνύπαρξη Αρμονίας και Χάους, ως μιας πρωτογενούς Αντίθεσης από την οποία πηγάζει η ύπαρξη … μέσα σε κάθε άνθρωπο υπάρχει το είδωλο της Συμπαντικής Αρμονίας που ξυπνά, ερεθίζεται και διεγείρεται μπροστά στα έργα Τέχνης που αντανακλούν πιστά τους Νόμους της… Οτιδήποτε γεννηθεί, κουβαλάει μέσα του τους Νόμους του Χάους και της Αρμονίας … η θεωρία αυτή για την ύπαρξη του Νόμου της Συμπαντικής Αρμονίας υπήρξε βασικά γέννημα της φαντασίας μου ... βρισκόμαστε μπροστά σε ένα φαινόμενο γονιμοποίησης κατά το οποίο η ψυχή που θέλει να γεννήσει μουσική προετοιμάζεται … κάπου υπάρχει μια ενιαία δεξαμενή μουσικής απ’ όπου προέρχεται το σπέρμα της μουσικής γονιμότητας…».
Τα φαινόμενα της μουσικής και της αρμονίας σε συμπαντικό, γήινο και ανθρώπινο επίπεδο.
Ο συνθέτης και 18 ειδικοί επιστήμονες από 10 πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού συμμετέχουν σε ένα διάλογο για τη μουσική και την αρμονία δια μέσου πολλαπλών προοπτικών: Κοσμολογίας, Βιολογίας, Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Μουσικολογίας, Νευροεπιστημών, Παιδαγωγικής, Φιλολογίας, Φιλοσοφίας, Φυσικής και Ψυχολογίας.
Στο βιβλίο, μεταξύ άλλων περιγράφονται:
• η θεωρία της Συμπαντικής Αρμονίας του Μίκη Θεοδωράκη,
• οι ρίζες και η πορεία της «περίτεχνης» αυτής θεωρίας από την αρχαία Ελλάδα μέχρι τον 19ο αιώνα,
• οι ήχοι του Σύμπαντος, όπως ανιχνεύονται από τους σύγχρονους αστροφυσικούς,
• η γένεση και η ανάπτυξη του τραγουδιού και της μουσικής μόνον σε ορισμένα βιολογικά είδη του πλανήτη,
• η φύση και τα δομικά στοιχεία της μουσικής,
• ο τόπος, το «πού» βρίσκεται η μουσική και οι αριθμοί,
• η διάκριση μουσικής και επικοινωνιακής μουσικότητας,
• οι σχέσεις της μουσικής με το Σύμπαν, τον εγκέφαλο, τον νου, το σώμα, την κίνηση, τη συγκίνηση,
• ο συγχρονισμός με τους άλλους στο άκουσμα της μουσικής,
• η συνάφεια της μουσικής με τους πολλούς χρόνους τού νου και του σώματος,
• οι επιδράσεις της μουσικής στην προσωπική, διαπροσωπική, κοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξη,
• η δυνατότητα να γίνει η μουσική πρότυπο αρμονίας για την ανθρώπινη ύπαρξη και συνύπαρξη,
• τί συμβαίνει σε κράτη της σύγχρονης Δύσης, όταν αυτά πορεύονται με την ψευδαίσθηση μιας επίπλαστης κοινωνικής αρμονίας, και
• τρεις, ούτως ή άλλως ατελείς, περιγραφές του προσώπου και της ζωής του Μίκη Θεοδωράκη.
Το 1942 ο έφηβος Μίκης Θεοδωράκης δημιούργησε και στη συνέχεια ανέπτυξε την προσωπική του θεωρία για τη Συμπαντική Αρμονία. Το 2006 το διεθνές Συμπόσιο που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου στη Χερσόνησο της Κρήτης αποτέλεσε ένα πρώτο βήμα διεπιστημονικού διαλόγου για μια αναλυτική περιγραφή και δημόσια συζήτηση της θεωρίας αυτής.
αναλυτικότερα...