Η Σαντορίνη κλειδί για τη γαιοποίηση του Άρη

Η Σαντορίνη δίνει φιλί ζωής στον Άρη! Γεωλογικό υλικό από το
ηφαίστειο του νησιού μπορεί να μετατρέψει σε κατοικήσιμο τον
"κόκκινο πλανήτη", αφού μπορεί να αυξήσει μέχρι και 700% το
ποσοστό του οξυγόνου. Τα πειράματα έχουν ήδη ξεκινήσει και
ίσως πολύ σύντομα δούμε τη Σαντορίνη να... ταξιδεύει στα
άστρα.
Στις ιδιότητες του ηφαιστειακού υλικού ελπίζουν Αμερικανοί
επιστήμονες της ΝΑΣΑ, οι οποίοι έσπευσαν και συγκέντρωσαν ήδη
σιδηροβακτηρίδια με σκοπό να τα χρησιμοποιήσουν για τη
γαιοποίηση του Άρη. Ιδιότητά του είναι να μετατρέπει το
διοξείδιο του άνθρακα, που αφθονεί στον "κόκκινο πλανήτη", σε
οξυγόνο. Η πρώτη φάση του πειράματος της Σαντορίνης, όπως
χαρακτηριστικά ονομάστηκε η διαδικασία της συγκέντρωσης των
σιδηροβακτηριδίων, έχει ολοκληρωθεί, και το υλικό έχει
μεταφερθεί στα εργαστήρια της ΝΑΣΑ, όπου μελετάται η αντίδρασή
του υπό τις συνθήκες του Άρη.
Αν όλα πάνε καλά και αποδειχθεί ότι τα σιδηροβακτηρίδια
μπορούν να φωτοσυνθέσουν υπό τις συνθήκες του πλανήτη, θα έχει
επιτευχθεί το... ακατόρθωτο. Το μεγάλο άλμα της επιστήμης που
θα εξασφαλίζει οξυγόνο στον πλανήτη, που έχει μεγάλες
ομοιότητες με τη γη και σύμφωνα με τους επιστήμονες μπορεί να
"φιλοξενήσει" ανθρώπινη ζωή.
Όλα άρχισαν πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, όταν η Αμερικανίδα
γεωλόγος Εleonora Robbins, που εργαζόταν σε ένα από τα
προγράμματα της ΝΑΣΑ προσπαθούσε μέσω του ΙΝΤΕΡΝΕΤ να
εντοπίσει μαζί με άλλους συναδέλφους της, σιδηροβακτηρίδια. Η
απάντηση δεν άργησε να έρθει και μάλιστα από τη χώρα μας, όταν
η Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αεροδιαστημικής Ιατρικής κ. Χρυσούλα
Κουρτίδου - Παπαδέλη την ενημέρωσε ότι τα σιδηροβακτηρίδια
αφθονούν στη Σαντορίνη και μάλιστα είναι σε κοινή θέα!
Αμέσως, η Aμερικανίδα ερευνήτρια ήρθε στην Ελλάδα και μαζί με
την κ. Παπαδέλη έσπευσαν στο νησί, όπου επιτεύχθηκε επιτυχώς η
μελέτη των βακτηριδίων στο φυσικό τους περιβάλλον. Παράλληλα,
συγκέντρωσαν αρκετό υλικό για να μεταφερθεί στα εργαστήρια της
ΝΑΣΑ. Το πλούσιο σε μέταλλα υπέδαφος του ηφαιστείου
αποδείχθηκε ότι είναι ανάλογο με αυτό του πλανήτη Άρη.
Οι εργασίες αυτής της πρώτης φάσης περισυλλογής των
βακτηριδίων στην Παλαιά και στη Νέα Καμένη πραγματοποιήθηκε
από ομάδα μαθητών του Γυμνασίου της Σαντορίνης υπό την
επιμέλεια και την καθοδήγηση της κ. Γερασιμίνας Δαμίγου,
καθηγήτριας Οικιακής Οικονομίας στο σχολείο των Φηρών.
"Οι μικροί μαθητές σαν ευσυνείδητοι επιστήμονες έβγαλαν εις
πέρας την αποστολή που τους ανετέθη" όπως λέει η ίδια "και
αισθάνονταν υπερήφανοι για την συμβολή τους σε αυτό το μεγάλο
επιστημονικό πείραμα".
Στο πλευρό των μαθητών και της καθηγήτριάς τους βρέθηκε η
Ένωση Λεμβούχων του νησιού, που έσπευσαν να βοηθήσουν
αναλογιζόμενοι το όφελος που μπορεί να έχει από το πείραμα η
Σαντορίνη αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα. Φρόντισαν λοιπόν για
τη δωρεάν μεταφορά των μικρών "επιστημόνων" στις περιοχές,
όπου είχαν εντοπιστεί τα σιδηροβακτηρίδια μέχρι να ολοκληρωθεί
η συλλογή των δειγμάτων.
Το εκπαιδευτικό επιστημονικό πρόγραμμα λειτούργησε άψογα και
κάθε μήνα η ΝΑΣΑ λάμβανε δείγματα για μελέτη καθώς και γενικές
παρατηρήσεις για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτά ζουν
και αντιδρούν. Οι μικροί μαθητές με επαγγελματική υπευθυνότητα
και ενθουσιασμό για την ενεργό συμμετοχή τους σε ένα τόσο
μεγάλο επιστημονικό πείραμα, δούλεψαν συνετά και έφεραν σε
πέρας την αποστολή τους.
Το Σεπτέμβριο του 1998 ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του πειράματος και τα
δείγματα που συγκεντρώθηκαν, μεταφέρθηκαν στην Αμερική, όπου
σήμερα μελετώνται από το επιστημονικό προσωπικό της ΝΑΣΑ, για
να καταδειχθεί αν θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην αύξηση του
οξυγόνου στον κόκκινο πλανήτη. Σύμφωνα με στοιχεία, ο Άρης
έχει θερμές πηγές, λείπουν, ωστόσο, τα υλικά εκείνα που
μπορούν να αυξήσουν το οξυγόνο σε όρια που μπορεί να ζήσει ο
άνθρωπος. Σε αυτό το σημείο καλούνται να δράσουν τα
σιδηροβακτηρίδια, τα οποία μπορούν να φωτοσυνθέτουν,
αιχμαλωτίζοντας διοξείδιο του άνθρακα και να αποβάλουν
οξυγόνο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εάν και η δεύτερη φάση του πειράματος
σημειώσει επιτυχία, οι επιστήμονες της ΝΑΣΑ, στην τρίτη φάση,
θα τα μεταφέρουν στον Άρη με ειδικά επανδρωμένη πτήση.
(Άρθρο της Σοφίας Καραγιάννη στην εφημερίδα «Αδέσμευτος» της 4.1.1999)

Ακολουθεί το σχετικό ενημερωτικό κείμενο στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Ελληνικής Εταιρείας Αεροδιαστημικής Ιατρικής και Διαστημικών Ερευνών:
"Μπορεί να υπάρξει ζωή στον πλανήτη Άρη; Ένα ερώτημα που απασχολεί χρόνια τώρα τους επιστήμονες και έχει γίνει έναυσμα για πολλές συζητήσεις, έρευνες, ακόμα και για κινηματογραφικές ταινίες επιστημονικής φαντασίας.Το πείραμα περιλαμβάνει τρεις φάσεις :Στην πρώτη το βακτηρίδιο θα μελετηθεί στο φυσικό του περιβάλλον και θα καταγραφούν οι εναλλαγές του στη διάρκεια του έτους. Στη δεύτερη το βακτηρίδιο θα αναπτυχθεί μέσα σε προσομοιωτή περιβάλλοντος του Άρη σε ειδικά εργαστήρια. Στην τρίτη και τελευταία φάση το βακτηρίδιο θα μεταφερθεί στον Άρη σηματοδοτώντας την έναρξη της γαιοποιητικής διεργασίας. Αυτή τη στιγμή ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του πειράματος στην οποία συμμετέχουν μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου του νησιού κάτω από το συντονισμό της καθηγήτριάς τους κυρίας Γερασιμίνας Δαμίγου. Η ομάδα των μαθητών έχει εφοδιαστεί με τον απαραίτητο εξοπλισμό και την εκτέλεση του προγράμματος παρακολουθεί και εποπτεύει η Εταιρεία μας. Η έναρξη της φάσης αυτής έγινε τον Ιούλιο του 1997, όταν αντιπροσωπεία της Εταιρείας μας, σε συνεργασία με την κυρία Eleanora Robins εκπαίδευσαν τους μαθητές στην περιοδική εξέταση των χαρακτηριστικών του μικροοργανισμού.
Στον τομέα της αεροδιαστημικής έρευνας πρωτοπορεί η Ελληνική Εταιρεία Αεροδιαστημικής Ιατρικής και Διαστημικών Ερευνών, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, προτείνοντας τη διενέργεια ενός πρωτοποριακού πειράματος στην περιοχή του ηφαιστείου της Σαντορίνης, του οποίου το έδαφος έχει παρόμοια σύσταση ( σίδηρο, μαγγάνιο, σουλφίδια κ.λ.π.) με εκείνο του πλανήτη Άρη. Ο προσδιορισμός, η οργάνωση και η εκτέλεση του πειράματος έγιναν, έπειτα από συνεχή επικοινωνία και επιστημονικές συζητήσεις, μεταξύ της Προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Αεροδιαστημικής Ιατρικής κυρίας Χρυσούλας Κουρτίδου-Παπαδέλη, ειδικού Αεροδιαστημικής Ιατρικής και της επιστήμονος από τις ΗΠΑ κ. Eleanora Robins. Απώτερος σκοπός του πειράματος είναι η κατάρτιση μιας ολοκληρωμένης πρότασης για τη γαιοποίηση του πλανήτη Άρη. Με τον όρο αυτό εννοείται η δημιουργία στον πλανήτη Άρη συνθηκών παρόμοιες με εκείνες της Γης και επομένως κατάλληλες για τη φιλοξενία ζωής. Κατά τα δεδομένα του προγράμματος ελπίζεται ότι μικρόβια από τις κατώτερες βαθμίδες της εξέλιξης μεταφερόμενα στον Άρη θα οδηγήσουν στη δημιουργία ατμόσφαιρας, όπως ακριβώς έγινε στον πλανήτη μας δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Δεδομένης της ομοιότητας του ηφαιστείου της Σαντορίνης με τον Άρη, η παρακολούθηση ανάλογων μικροοργανισμών που ζουν εκεί, αναμένεται να οδηγήσει σε καίρια συμπεράσματα για τη δυνατότητα της γαιοποίησης του Άρη. Για το εν λόγω πείραμα επιλέχθηκε συγκεκριμένο βακτηρίδιο που αναπτύσσεται στο υποθαλάσσιο έδαφος του ηφαιστείου και πληροί τις ζητούμενες προδιαγραφές. Ελπίζεται ότι μέχρι το έτος 2015 θα καταστεί δυνατό να σταλούν οι πρώτοι πληθυσμοί του βακτηριδίου με την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Άρη, οπότε και το πείραμα θα μπει στην τρίτη και σημαντικότερη φάση του. Θα πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα ότι καταβάλλονται προσπάθειες η εμπειρία που αποκομίζουν οι μαθητές να αξιοποιηθεί με τη αναγνώριση του πειράματος αυτού ως επιστημονική εργασία στα πλαίσια του μαθήματος της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα σχολεία. Με την πιλοτική αυτή πρόταση, καθώς και με τη συνολική διοργάνωση του πειράματος, η Εταιρεία μας φιλοδοξεί να συνδράμει στην ενασχόληση των μαθητών με το αντικείμενο αυτό της έρευνας, αλλά και με την συμμετοχή της Ελλάδας στις διαστημικές εξελίξεις του μέλλοντος.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1999. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΕΡΟΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ "
Σχετικοί δικτυακοί τόποι, όπου υπάρχει και το αναλυτικό πρόγραμμα του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας το διάστημα 28/8-2/9/2007:
http://www.med.auth.gr/conf/gasma/eng/gasma/erevna.htm
http://www.aopa.gr/docs/Skiathos_prog.pdf