Η αλήθεια της φύσης δεν πρέπει να συσχετίζεται με προσωπικότητες

Η απουσία προσώπων-προτύπων, με θετική διαχρονική συνεισφορά στην πνευματική και ψυχική ανέλιξη των ανθρώπων, που μορφοποιούνται είτε ως ηγέτες (πολιτικοί, στρατιωτικοί, κοινωνικοί) είτε ως ο λεγόμενος πνευματικός κόσμος (διανόηση), είτε ως καλλιτέχνες της μουσικής, του θεάτρου της ποίησης έχει καταστεί περισσότερο από πρόδηλη στη σημερινή παγκόσμια πραγματικότητα. Εκείθεν απορρέει η εντονότερη ανάγκη της προσωπικής έρευνας και αναζήτησης της αλήθειας και των "νόμων της φύσης" για την εκπλήρωση της πνευματικής ανέλιξης του ανθρώπου, της νίκης επάνω στο φόβο του θανάτου και της επίγνωσης του σκοπού της παρουσίας του στη γη. Διαφωτιστικό είναι σχετικό κείμενο του νεοπυθαγόρειου φιλόσοφου Σπυρίδωνα Νάγου:
"...Εξαιρετικώς με ικανοποιεί η μελέτη της ελληνικής παραδόσεως και η ιδεολογία των εξοχωτέρων αρχαίων ελλήνων μυστών και φιλοσόφων, ως επίσης και η μέθοδος την οποίαν ηκολούθησαν εις την διατύπωσιν των ιδεών των.
Τούτο νομίζω θα ικανοποιεί πάντα μελετητήν και ερευνητήν των αληθειών της φύσεως, τον απηλλαγμένον από τας δεσμεύσεις της σκέψεώς του και μη δεδουλωμένον εις ιδεολογίας αίτινες είναι αποτέλεσμα φαντασίας και ουχί πραγματικής και αληθούς γνώσεως προερχομένης εξ αυτών τούτων των εκδηλώσεων της φύσεως και του ενεργούντος εν αυτή πνεύματος.
Η αλήθεια της φύσεως και του πνεύματός της δια να γνωσθή δεν πρέπει να συσχετίζεται με προσωπικότητας.
Αυτό είναι το μέγιστον σφάλμα, εις το οποίον εδουλώθη η ανθρωπίνη σκέψις και περί του οποίου επιμελώς εφρόντισε η ελληνική παράδοσις, από τους προϊστορικούς χρόνους, να μη εμφανισθή και εμποδίση την πτήσιν της ανθρωπίνης διανοήσεως.
Δι' αυτόν ακριβώς τον λόγον, η ελληνική παράδοσις διετυπώθη επάνω εις ζωντανάς εικόνας.
Εις τας εικόνας αι οποίαι εμφανίζουν όλας τας λειτουργίας της πνευματικής φύσεως και αι οποίαι όταν ερευνηθούν επιμελώς, ανοίγουν την οδόν εις την ανθρωπίνην διάνοιαν δια να εύρη και καθορίση την έννοιαν αυτής και τον σκοπόν τον οποίον πρέπει να πληρώση.
Το γεγονός ωσαύτως τούτο, υπαγόρευσε την σύστασιν των ελληνικών Μυστηρίων, και ως σκοπός των ετέθη η έρευνα και η εξακρίβωσις των εννοιών των εικόνων της ελληνικής παραδόσεως.
Η μύησις δε των αρχαίων μυστών απεκάλυπτε την πνευματικήν οδόν εις τους μυουμένους, τουτέστιν την αλήθειαν των ενεργειών του πνεύματος, η οποία είχε διατυπωθή εις τας ζώσας εικόνας της ελληνικής παραδόσεως.
Ο σύγχρονος κόσμος τας εικόνας ταύτας εθεώρησε ως πλάσματα σκέψεως των πρώτων και εν αδυναμία ευρισκομένων ανθρωπίνων διανοιών.
Δεν ηθέλησε μάλιστα ούτε να εισέλθη καν εις την έρευνάν των, δια να διαπιστώση ότι η σοφία των αρχαίων εκείνων Ελλήνων υπήρξεν αποτέλεσμα της αναλύσεως των εννοιών αίτινες είχον διατυπωθή εις τας εικόνας της ελληνικής παραδόσεως και ότι εκείθεν είχεν εξορμηθή ο ελληνικός πολιτισμός.
Οι διατυπώσαντες τας θείας αληθείας της πνευματικής φύσεως έζησαν υπό τον ελληνικόν ουρανόν.
Το γαλανόν αυτού χρώμα και το ακτινοβολούν αυτού φώς επέδρασαν επί τοσούτον της διανοίας των, ώστε η ακτίς της σκέψεώς των διεισέδυσεν μέσα εις τας λειτουργίας της πνευματικής φύσεως.
Εκείθεν ήντλησαν την αλήθειαν την οποίαν εχάραξαν μέσα εις τας ζώσας εικόνας της ελληνικής παραδόσεως και κατά τρόπον μάλιστα, ώστε να μη δύναται η αμάθεια και η ανοησία των ανθρώπων να την διαφθείρη.
Οι θεοί της ελληνικής παραδόσεως και ο πνευματικός των Όλυμπος, αποτελούν το αντικείμενον της σπουδής και των νεοτέρων μυστών, εκείνων οίτινες έχουν εξαγνίσει την φύσιν και την διάνοιάν των, εις βαθμόν ώστε αι ακτίνες των να διεισύουν μέσα εις τας θείας αληθείας.
Ευτυχείς έσονται οι ούτως παρασκευασθέντες.
Τα ανωτέρω εχάραξα ουχί διότι είμαι Έλλην και ευρίσκομαι υπό τας επιδράσεις του ελληνικού ουρανού, αλλά διότι ήντλησα ταύτα εκ της μελέτης μου επί της ελληνικής παραδόσεως, η οποία φρονώ ότι θα αποτελέσει σπουδήν εις τους μέλλοντας χρόνους της ανθρωπίνης γενεάς όταν αφυπνισθή από τον ληθαργικόν ύπνον της. Τον ύπνον τον οποίον της επέβαλλον δοξασίαι μη έχουσαι σχέσιν προς την αλήθειαν.
Αι ανωτέρω σκέψεις μου ευρίσκονται έξω των θρησκευτικών αντιλήψεων των ανθρώπων. Περί αυτών ουδέποτε συζητώ."
Σ. Νάγος
Πηγή: περιοδικό "Ιδεοθέατρον" τεύχος 30